Informatie over de landelijke en regionale organisatie, de kerntaken van actoren en financiering van het bevolkingsonderzoek PSIE (Bevolkingsonderzoek Prenatale Screening Infectieziekten en Erytrocytenimmunisatie).
Beleidskader Pre- en Neonatale Screeningen
Het Beleidskader Pre- en Neonatale Screeningen (RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu), 2022) beschrijft de door het ministerie van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) vastgestelde wettelijke en beleidsmatige kaders voor de screeningen die tijdens de zwangerschap en kort na de geboorte worden aangeboden, waaronder de PSIE (Bevolkingsonderzoek Prenatale Screening Infectieziekten en Erytrocytenimmunisatie). Het beschrijft ook de samenwerking van de partijen die betrokken zijn bij de voorbereiding van besluitvorming over en uitvoering van de pre- en neonatale screeningen. Het beleidskader geeft ook een overzicht van de kaders die zijn gebruikt bij de uitwerking van het draaiboek van de PSIE.
Landelijke organisatie
Het Centrum voor Bevolkingsonderzoek (CvB (Centrum voor Bevolkingsonderzoek)) van het RIVM regisseert het bevolkingsonderzoek PSIE in opdracht van het ministerie van VWS. Uitgangspunt is dat de PSIE effectief, doelmatig, betrouwbaar en landelijk uniform wordt uitgevoerd en aansluit op de zorg.
Bij de aansluiting op de zorg, bij het meten en toezicht houden op de kwaliteit, effectiviteit en uniformiteit, bij het monitoren en evalueren en bij voorlichting- en scholingsactiviteiten zijn diverse andere beroepsgroepen en organisaties betrokken. Zie onder ‘Actoren en hun kerntaken'.
De programmacommissie Prenatale Screening Infectieziekten en Erytrocyten-immunisatie (PPSIE (Programmacommissie PSIE. Adviseert over de landelijke uitvoering van het programma. De programmacommissie bestaat uit deskundigen uit kringen van relevante beroepsgroepen en organisaties. )), ingesteld door het RIVM-CvB in 2006, adviseert het RIVM bij de landelijke coördinatie van het programma. De programmacommissie bestaat uit deskundigen uit kringen van relevante beroepsgroepen en organisaties met gezag binnen hun vakgebied of netwerk, en met relaties in het veld.
Beroepsgroepen en organisaties vertegenwoordigd in de programmacommissie zijn: KNOV (Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen), NHG (Nederlands huisartsengenootschap), NVK (Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde), NVKC (Nederlandse Vereniging voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde) , NVMM (Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie) , NVOG (Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie) , RIVM-DVP (Dienst Vaccinvoorziening & Preventieprogramma’s), Sanquin (Voorheen CLB (Centraal Laboratorium van de Bloedtransfusiedienst van het Nederlandse Rode Kruis) te Amsterdam, één van de twee centrale laboratoria op het gebied van erytrocytenimmunisatie.) Diagnostiek, BIBO (Bijzonder Instituut voor Bloedgroepenonderzoek, Universitair Medisch Centrum Groningen. Een van de twee centrale laboratoria op het gebied van erytrocytenimmunisatie.), TNO (Nederlandse Organisatie voor toegepast natuurwetenschappelijk onderzoek) , VVAH (Vereniging van Verloskundig Actieve Huisartsen), en VWS .
Onder de programmacommissie zijn een aantal werkgroepen actief die, rechtstreeks of via de programmamanager rapporteren aan de programmacommissie. De werkgroepen zijn c.q. worden samengesteld door het RIVM-CvB op advies van de programmacommissie na bespreking van opdracht en samenstelling.
Het laboratoriumonderzoek PSIE rond week 12 mag sinds de overgang van het programma PPS naar het College voor zorgverzekeringen (CVZ (College voor Zorgverzekeringen)) in 1998, worden uitgevoerd door elk medisch (microbiologisch of klinisch chemisch) laboratorium in Nederland. Vervolgonderzoek op RhD-, Rhc-antistoffen en andere IEA (Irregulaire erytrocytenantistoffen) voor het onderzoek rond week 12 (12+0 tot en met 12+6) wordt uitgevoerd door de gespecialiseerde laboratoria Sanquin Diagnostiek en/of BIBO. Sanquin Diagnostiek verricht het bloedonderzoek naar IEA in week 27 (niet vóór zwangerschapsduur 27+0) bij RhD- of Rhc-negatieve zwangeren. Bij een vermoeden op fout-positieve screeningstesten voor hiv of syfilis worden respectievelijk een laboratorium verbonden aan een hiv-behandelcentrum en het Centrum voor Infectieziektenonderzoek, Diagnostiek en Screening van het RIVM (RIVM/IDS (Centrum voor Infectieziektenonderzoek, Diagnostiek en Screening (onderdeel van het RIVM))) ingeschakeld. RIVM/IDS voert ook de syfilisbepaling bij pasgeborene en moeder uit. De laboratoria dienen te voldoen aan de in de samenwerkingsovereenkomst vastgestelde kwaliteitseisen.
Regionale organisatie
Voor de uitvoering en de regionale coördinatie van de bevolkingsonderzoeken NHS (Neonatale Hielprik Screening ofwel de ‘hielprik’ die elke baby in Nederland in de eerste week na de geboorte krijgt aangeboden. De screening levert informatie op over een aantal ernstige aandoeningen.), PSIE en het Rijksvaccinatieprogramma (RVP (Rijksvaccinatieprogramma)) heeft het RIVM de Dienst Vaccinvoorziening en Preventieprogramma's (RIVM-DVP) opgericht. Het RIVM-DVP bestaat uit een centrale afdeling en drie regiokantoren.
RIVM-DVP coördineert de uitvoering van het bevolkingsonderzoek door beroepsgroepen en/of organisaties zoals de verloskundig zorgverleners en de laboratoria. In dit kader worden onderlinge contracten en/of overeenkomsten afgesloten waarin onder andere leveringsvoorwaarden, kwaliteitseisen en richtlijnen zijn vastgelegd.
Financiering
De kaders en randvoorwaarden voor de financiering van de uitvoering van het bevolkingsonderzoek PSIE werden tot 1 januari 2008 beschreven in de Subsidieregeling Publieke Gezondheid. De subsidie voor de uitvoering van het bevolkingsonderzoek PSIE werd door het ministerie van VWS verstrekt aan de entadministraties. Omdat deze per 1 januari 2008 deel uit maken van het RIVM, is het financieringskader overgeheveld naar de Rijksbegroting. Het RIVM-CvB wordt uit de Rijksbegroting gefinancierd, als onderdeel van het ministerie van VWS. RIVM-DVP is opdrachtnemer van de regionale coördinatie van de uitvoering van het bevolkingsonderzoek PSIE en ontvangt daarvoor (via het RIVM-CvB) de door VWS beschikbaar gestelde financiële middelen conform de bestuurlijke kaders.
Voor de uitvoer van de laboratoriumbepalingen conform de geldende kwaliteitseisen ontvangen de laboratoria het door VWS vastgesteld tarief.
Diagnostiek en behandeling vallen onder de reguliere zorg en worden vergoed door de ziektekostenverzekeraar.
Lees hier meer over de financiering van de PSIE en de vergoedingen.